حساب‌دهی دولت به ملت 1399; گزارش فعالیت‌ها، برنامه‌ها و دستاوردهای اداره خط آهن افغانستان
رهبری اداره خط آهن افغانستان در سلسله برنامۀ گزارش‌دهی دولت به ملت به روز دوشنبه (6 دلو 1399) گزارش فعالیت‌ها و دستاوردها این اداره در سال مالی 1399 را، در بخش‌های ساختمان و زیربنا، بهرهبرداری و حفظ و مراقبت، عواید، مبارزه با فساد، اشتغال‌زایی و ترانسپورت خط آهن و برنامه‌های آینده اداره را، در مرکز اطلاعات و رسانه‌های حکومت ارایه کردند.
محمدیما شمس، رییس عمومی اداره خط آهن در این برنامه گفت که بر اساس پلان انکشاف ملی شبکه خط آهن افغانستان 5300 کیلومتر خط آهن باید ساخته شود که مطالعات امکان سنجی 3400 کیلومتر آن تکمیل شده و در حال حاضر بیش از 241 کیلومتر خط آهن به‌بهره برداری سپرده شده که افغانستان را از طریق چهار بندر به سه کشور وصل کرده است.
وی توضیح داد که در این پلان، پنج دهلیز اقتصادی در نظر گرفته شده که دهلیز اول از مزارشریف تا هرات، دهلیز دوم از هرات تا کندهار، دهلیز سومی از کندهار تا کابل، دهلیز چهارمی از مزارشریف تا جلال‌آباد عبور می‌کند و دهلیز پنجمی برای انکشاف و توسعه معدنی طراحی شده که از مناطق مرکزی عبور می‌کند.
آقای شمس گفت، به اساس دیدگاه رییس جمهور، اولویت نخست این است که باید شبکه خط آهن کشورهای همسایه به بندرهای بزرگ افغانستان وصل شود و در گام دوم بندرها به مراکز شهرها وصل شود که در حال حاضر آقینه به اندخوی و حیرتان به مزارشریف وصل شده و قرار است که خط آهن خواف تا شهر هرات امتداد یابد.
رییس عمومی اداره خط آهن، منظوری و تطبیق قانون خط آهن، مقرره توقف واگون‌ها در ایستگاه‌های خط آهن، تهیه و تطبیق دستور العمل تامین انسجام و هماهنگی در مورد ارایه خدمات ترانسپورتی خط آهن، گمرکی و تجارتی در بنادر و ایستگاه‌های خط آهن، تهیه و ترتیب چشم انداز اقتصادی و اجتماعی سکتور زیربنا (اداره خط آهن)، تهیه طرزالعمل نظارت از روند تطبیق پروژه های خط آهن، ترتیب پلان انکشافی پنج ساله برای تطبیق پروژه‌های خط آهن، را از جمله دستاوردهای اداره خط آهن در بخش تقنین و پالیسی برشمرد.
وی هم‌چان گفت که مجموع بودجه اداره خط آهن در سال مالی گذشته بالغ بر (4,086,954,414) افغانی بوده که از این جمله بودجه عادی مبلغ (103,454,414) و بودجه انکشافی مبلغ (3,983,500,000) افغانی بوده، که با وجود شیوع ویروس کرونا، مصرف بودجه عادی (72) و مصرف بودجه انکشافی اداره به (87) درصد رسیده است.
آقای شمس در بخش عواید بیان‌داشت که این اداره نسبت به هدف تعین شده (3,300,000,000) از طرف وزارت مالیه، 1.8 درصد عواید بیشتر (3,376,000,000) کسب کرده است که نظر به سال مالی 1398 عواید ادره خط آهن 30 درصد افزایش یافته است. همچنان، تمام عواید اداره خط آهن از طریق سیستم اسیکودا جمع‌آوری می‌شود که شفافیت را تأمین می‌کند.
وی با اشاره به تشکیل این اداره گفت که، بر اساس طرح تشکیل 1399، اداره خط آهن افغانستان دارای سقف تشکیلاتی 361 بست بوده که از جمله 152 بست آن در مرکز و متباقی آن مربوط به واحدهای دومی این اداره در ولایات است. اداره خط آهن افغانستان دارای یک مرکزیت و واحدهای دومی در ولایت‌های بلخ (ریاست خط آهن بلخ)، هرات (ریاست خط آهن هرات)، فاریاب (ریاست خط آهن آقینه) و کندهار (آمریت خط آهن کندهار) می‌باشد. رهبری اداره خط آهن افغانستان متشکل از رییس عمومی اداره (بست خارج رتبه)، معاون تخنیکی (بست فوق رتبه)، معاون مالی و اداری (بست فوق رتبه) و معاون عملیاتی (بست فوق رتبه) است. طی سال 1399 در مجموع 90 بست ازطریق رقابت ازاد استخدام گردیده است. همچنان، در سال 1399 جهت اموزش حرفوی به کشور ایران اعزام شده است و به‌زودی تعداد 35 تن دیگر به کشور تاجیکستان اعزام خواهد شد. آقای شمس افزود که این اداره انجنیران خط آهن را که از پوهنتون پولتخنیک فارغ شده‌اند را، جذب کرده و این اداره تلاش دارد که با راه‌اندازی انستیتوت خط آهن زمینه ارتقای ظرفیت را در داخل کشور فراهم کند.
در بخش ساختمانی آقای شمس به افتتاح پروژه‌های خط آهن خواف – هرات به طول 62 کیلومتر و خط آهن آقینه – اندخوی به‌طول 30 کیلومتر اشاره کرد که بهرهبرداری این دو پروژه یک گام اساسی در راستای اتصال افغانستان به شبکه خط آهن کشورهای منطقه و مارکیت‌های جهانی، می‌باشد. وی افزود که پروژه‌های خط آهن همواره به موقع تطبیق شده و نظارت جدی از تطبیق درست آن وجود دارد. اعمار 11 باب پوسته امنیتی مورد نیاز قطعه سوم خط آهن خواف – هرات، دیتیل دیزاین فاز دوم قطعه چهارم خط آهن خواف-هرات به‌طول 44 کیلومتر، دیزاین واعمار ساختمان استیشن اندخوی (سرک اتصالی، پلتفورم و دیوار احاطه)، دیتیل دیزاین و ساختمان خط آهن آقینه – اندخوی به‌طول 30 کیلومتر، نصب و منتاژ یک باب ترانسفارمر استیشن برج برق قسم داخل اتاق به ظرفیت 400kVA در تعمیر جدید ریاست‌های خط آهن بلخ و هرات، اعمار تعمیر اداری خط آهن در ولایت کندهار و هرات و دیتایل دیزاین و ساختمان فاز اول قطعه چهارم خط آهن خواف – هرات بطول ۴۳ کیلومتر، از دیگر پروژه‌های خط آهن است که در سال مالی 1399 تکمیل و در حال کار است.
بهره برداری و حفظ و مراقبت خط آهن حیرتان – مزارشریف، خریداری تجهیزات و ماشین آلات غیر ریلی بهرهبرداری و حفظ مراقبت خط آهن، خریداری تجهیزات و ماشین آلات ریلی بهرهبرداری و حفظ مراقبت خط آهن، اعمار تاسیسات ضد عفونی کننده واگون های خط آهن در استیشن آقینه ، اعمار تاسیسات ضد عفونی کننده واگون های خط آهن در استیشن تورغندی و آغاز بهره برداری پروژه خط آهن خوا ف – هرات از دیگر پروژه‌های این اداره در بخش بهرهبرداری و حفظ مراقبت است.
در بخش انتقالات آقای شمس گفت که با وجود گسترش ویروس کرونا انتقالات از طریق خط آهن 26 درصد در سال مالی 1399بیشتر شد که این امر از کمبود مواد اساسی در بازارهای کشور جلوگیری کرد و سطح تجارت افغانستان، با کشورهای همسایه از جمله کشورهای آسیای میانه افزایش پیدا کرد. وی افزود در سال مالی 1399 بیش از 4 میلیون و 452 هزار تُن اموال تجارتی از مسیرهای خط آهن مزارشریف – حیرتان، آقینه، تورغندی و خواف - هرات انتقال پیدا کرده است؛ در حالی که در سال گذشته این رقم 3 میلیون و 400 هزار تُن بوده است.
رییس عمومی اداره خط آهن در بخش تأمین شفافیت و مبارزه با فساد به مورد‌های ذیل اشاره کرد: نصب سیستم اسیکودا و RMIS در استیشن های سرحدی خط آهن جهت ثبت دقیق مقدار و نوعیت اقلام تجارتی؛ تطبیق، پلان عمل مبارزه علیه فساد اداری مطابق استراتیژی ملی مبارزه علیه فساد اداری؛ تسریع پروسه استخدام بست‌های داخل تشکیل از طریق رقابت ازاد و خاتمه سرپرستی؛ ایجاد سیستم گزارش دهی هفته‌وار، ماهوار وربعوار به‌خاطر تامین شفافیت؛ تهیه و اجرای یک طرزالعمل مشخص برای تنظیم و اعزام کارمندان به بورسیه‌ها درخارج کشور؛ ثبت معلومات تمام، کارمندان اداره در سیستم HRMIS کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی؛ ایجاد سیستم و ثبت سوانح کارمندان به‌صورت الکترونیک.
آقای شمس در بخش تأثیرات اقتصادی و اشتغال‌زایی پروژه‌های خط آهن موضوعات ذیل را بیان‌داشت: دسترسی تجار ملی به بازارها و مارکیت‌های بین المللی از طریق خط آهن؛ فراهم کردن زمینه ترانسپورت، تجارت و ترانزیت مصون، موثر و پایداربرای کشور؛ افزایش سطح صادرات اقلام تجارتی و تولیدی افغانستان از طریق خط آهن، فراهم آوری تسهیلات، امکانات و ارایه خدمات ریلی در مسیرهای خطوط آهن، کاهش نرخ مواد اساسی و وارداتی در بازار های داخلی کشور؛ جلب سرمایه‌گذاری کشورها و نهادهای بیرونی برای سرمایه‌گذاری در سکتور خط آهن افغانستان؛ بلند رفتن عواید دولت ناشی از انتقالات و ترانسپورت خط آهن.
وی همچنان؛ ساختمان (44) کیلومتر فاز دوم قطعه چهارم خط آهن خواف – هرات، ساختمان خط آهن سپین بولدک – کندهار، دیتیل دیزاین و ساختمان خط آهن تورخم - جلال آباد، دیتیل دیزاین و ساختمان خط آهن کندز - شیرخان بندر - مزارشریف، ساختمان خط آهن تورغندی – هرات، ساختمان خط آهن اندخوی – شبرغان، خریداری تجهیزات و ماشین آلات بهرهبرداری و حفظ مراقبت خط آهن حیرتان- مزارشریف، پیشبرد امور کریدور اتصال آسیای مرکزی به آسیای جنوبی از طریق افغانستان(مزارشریف-کابل-تورخم)، دیتیل دیزاین و ساختمان خط آهن مزارشریف – هرات، بهرهبرداری، حفظ و مراقبت و خریداری ماشین آلات ریلی برای خط آهن قطعه سوم خواف – هرات، جلب همکاری و مشارکت سایر نهادهای دولتی و سازمان های بین المللی، در عرصه احداث و ارایه خدمات خط آه، پیشبرد تمام امور ساختمانی، بهرهبرداری، حفظ و مراقبت شبکه خط اهن کشور، را از جمله برنامه‌های آینده اداره خط آهن یاد کرد.
در پایان این نشست رییس عمومی اداره، انجنیر عبدالباری صدیقی معاون تخنیکی اداره، میرویس میرزکوال معاون مالی و اداری و میرویس غفوری معاون عملیاتی اداره به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ ارایه کردند.
گفتنی است که اداره خط آهن افغانستان با آن‌که زمان اندکی از ایجاد آن می‌گذرد، اما اینک یکی از ادارت کلیدی و عایداتی است که در عرصه، تنظیم، سازماندهی، رهبری و نظارت امور ساختمان، بهره برداری، حفظ و مراقبت، خدمات و سایرامور مربوطه مطابق قانون خط آهن فعالیت دارد.
همچنان این اداره در راستای اتصال کشور به شبکه خطوط آهن منطقوی و بین المللی، توسعه و تحکیم روابط تجارتی، سیاحتی و اجتماعی از طریق شبکۀ خط آهن کار می‌کند.
تدوین و تطبیق پالیسی‌ها، قوانین و مقررات مؤثر برای انکشاف و توسعه سرمایه‌گذاری؛ بهرهبرداری، حفظ و مراقبت یک سیستم عصری خط آهن؛ پیشبرد تمام امور ساختمانی، بهرهبرداری، حفظ و مراقبت شبکۀ خط آهن؛ حصول اطمینان از کیفیت، مصؤنیت و مؤثریت شبکۀ خط آهن؛ برنامه‌ریزی خدمات حمل و نقل از طریق خط آهن، با توجه به توسعه اقتصادی، اجتماعی و حفاظت از محیط‌زیست. از جمله مسوولیت‌های عمده این اداره می‌باشد.